Erkekte Kısırlık nedenleri

[GiCiK]

Çocukları olmayan çiftlerin yaklaşık %40 ’sinde problem erkekten kaynaklanmaktadır. Erkek infertilitesi tedavisinde son 7-8 yıl içinde uygulanan teknikler ile hızlı bir ilerleme kaydedilmiştir. Erkekte kısırlıkla ilgili sorunlar çok büyük bir çoğunlukla yapılan sperm tahlilinden anlaşılabilirse de, bazı durumlarda özel tetkikler gerekebilmektedir.Özellikle mikroenjeksiyon tekniği erkeğe ait birçok infertilite faktörüne çözüm getirmektedir.
Erkek kısırlığı nın sebepleri nelerdir?

Erkek kısırlığı çok çeşitli nedenlerden ortaya çıkabilir. Hormonal nedenler, genetik-ailevi nedenler, geçirilmiş iltihabi hastalıklar, geçirilmiş ameliyatlar, doğumsal anormallikler, çevresel- kimyasal etkenler sık gözlenmektedir. Beynin alt kısmında bulunan hipofiz bezi FSH ve LH hormonlarını salgılamaktadır. Bu hormonlar testislerden sperm üretimini ve erkeklik hormonu olan testosteronun salgılanmasını uyarır. Bu hormonlara ait bozukluklar sperm üretimini de bozabilmektedir.
En sık görülen ve mikro cerrahi ile olumlu sonuç alınabilen bir neden de yumurtalık damarlarında varisleşme-yani varikosel'dir. Varikosel, testisin toplardamarının anormal bir şekilde genişlemesidir. İnfertil erkeklerin %35'inde bulunmaktadır. Sıklıkla sperm hareketliliğinde düşüklüğe neden olur. Sayı azlığı ve yapısal bozukluklar da birlikte bulunabilmektedir. Varikosel cerrahi olarak düzeltilebilir, ancak direkt olarak infertiliteye yol açmayabileceği gibi, infertilitenin tek nedeni de olmayabilir.
Bağımlılık yapan haplar ,eroin-morfin gibi maddelerin kullanımı ve vücut geliştirme çalışan insanların doping için aldıkları maddeler sperm kalitesini bozmaktadır. Bu tip ilaçlar kasları kuvvetlendirmek adına vücudun normal hormonal düzenini bozar, dışarıdan bol miktarda vücuda alınması sonucu bunları vücutta üreten hücreler ve sistemler zayıflayarak devre dışı kalabilir.
Aşırı sıcak ortamda olanlar ve petro-kimya türü kimyasalların dumanı ile iç içe olanlar kısırlık tehlikesi ile karşı karşıya kalırlar. Çeşitli boya,tiner ve kimyasalların kanserojen etki gösterdiği de bilimsel açıdan kanıtlanmış bir gerçektir.
Testislerin doğuştan normal yerine inmemesi, kasık kanalında veya karın içinde kalması sperm üretim bozukluğuna yol açan nedenlerden birisidir.
Testislere ait genetik kromozomal bozukluklar da önemli bir nedendir. Ciddi sperm bozukluğu olan erkeklerin %10’nda genetik bozukluk bulunma olasılığı söz konusudur. Genetik inceleme sonucunda Klinefelter sendromu, 47 XYY sendromu veya diğer kromozomal anormalliklere rastlanmaktadır.
Kötü beslenme,stres,sigara- alkol ve kafeinin sperm üretimi üzerindeki etkilerini gösteren çalışmalar mevcuttur.Özellikle sigaranın sperm üzerine olumsuz etkileri bilinmektedir.
Sebebi bilinmeyen erkek kısırlığı da görülmektedir.Tanı yöntemlerine rağmen , sperminde bozukluk saptanan erkeklerin yaklaşık %25'inde bu durumu açıklayabilecek bir neden bulunamamaktadır.

Sperm kanallarında tıkanıklık nedir?

Erkekte kısırlık sebeplerinden en önemlilerinden biri de sperm kanallarında olan tıkanıklıklardır. Tüplerdeki tıkanıklık değişik sebeplere bağlıdır;

Ø Zaman içerisinde gelişen kistlere bağlı olarak tıkanıklık ortaya çıkabilir.

Ø Kriptorşidizm (inmemiş testis-testislerin kasık kanalı içinde kalması) düzeltilmesi için yapılan ameliyatlar, fıtık ameliyatları, mesane ameliyatları sonrasında sıklıkla tıkanıklık gelişebilmektedir.

Ø Vazektomi denilen bir doğum kontrol yöntemi sonucu tüplerin bağlanmasında tıkanıklık oluşur.

Ø Doğumsal nedenlerle tüplerin kısmen veya tamamen gelişmemesi sonucu ortaya çıkabilmektedir.

Ø Enfeksiyonlar ve özellikle cinsel yolla bulaşan bazı hastalıklar sonucu kanallarda tıkanmalar oluşabilir. Bel soğukluğu gibi kadınlardan cinsel ilişki ile bulaşan hastalıkların tedavi edilmemesi kısırlığa sebep olabilmektedir.

Ø Küçük yaşta geçirilen iltihaplı hastalıklar (kabakulak ,tüberküloz-verem) da tıkanıklıklara yol açmaktadır.


Erkek kısırlığı (erkek infertilitesi) belirti verir mi? Teşhis nasıl konur?Erkekte kısırlık beliritleri nelerdir?

Çok nadiren erken kısırlığı belirti verir, genellikle erkekte kısırlık belirtileri yoktur. Genellikle doktor tarafından yapılan spermiogram incelenmesi ile tanı konur. Bazen idrar yaparken yanma, idrar yolundan akıntı olması ön belirti olabilmektedir. Kesin teşhis 3 gün ilişki kısıtlamasından sonra yapılan spermiogram,ultrasonografi ve doktor muayenesi ile konur.


Erkek Kısırlığının tedavisi var mıdır?

Öncelikle basit ve sebebe yönelik tedaviler tercih edilir. Uygun çiftlerde kocanın laboratuvarda hazırlanan spermlerinin jinekolog tarafından kadının rahim içine kanül ile verilmesi (aşılama) yönteminden fayda görebilir iken durumu daha ağır olanlara mikroenjeksiyon-tüp bebek uygulaması son çare olarak gerekebilmektedir. Günümüzde tam kısırlık durumu çok daha nadirdir. Mikrocerrahi, endoskopi ve yardımlı üreme teknikleri ile eskiden netice alınamayan durumlarda bile çiftler çocuk sahibi olabilmektedir. Ayrıca çocuk sahibi olan bir erkeğin zaman içinde-örneğin varikosel etkisi ile- çocuk sahibi olamaz hale gelmesi de mümkündür. Kısırlık tedavisinde yurdumuzda tüm ileri tetkik ve tedaviler uygulanabilmektedir. Mikrocerrahi, endoskopi ve ilaç tedavileri birçok çifti tüp bebeğe gerek kalmadan çocuk sahibi yapabilmekte, en azından tüp bebek uygulamasındaki başarı şansını arttırmaktadır.